Strona główna | Kontakt

Strona zrealizowana we współpracy ze Spectrum Marketing © 2019

SOLIDUM Kaczmarek Sp. J.

WARSZAWA * BEŁCHATÓW * J. GÓRA

Kredyty we frankach to niezmiennie gorący temat. Praktycznie w każdym miesiącu pojawiają się nowe informacje, które wywołują poruszenie wśród klientów posiadających kredyt frankowy. Najważniejszym komunikatem z ostatnich tygodni jest wyznaczenie terminu spotkania członków SN na 2 września. Celem tego spotkania ma być określenie dalszego postępowania względem kredytów we frankach. Jakie rezultaty może przynieść to spotkanie? Nad tą kwestią zastanowimy się w poniższym artykule.

• Sporne zagadnienia związane z kredytami CHF

Pomimo tego, że coraz większa liczba kredytobiorców składa pozew do sądu i wygrywa sprawę z bankiem, tysiące klientów banków wciąż posiada umowę frankową, która bywa dużym obciążeniem finansowym. Wielu z nich z niecierpliwością czeka na ustalenia Sądu Najwyższego, które miałyby określić jednolite orzecznictwo w spornych kwestiach dotyczących kredytów frankowych. Sprawa ta przeciąga się już od miesięcy i wciąż pojawiają się kolejne terminy mające przynieść kluczowe rozstrzygnięcia. Tak było również w dniu 11 maja, kiedy po posiedzeniu Izby Cywilnej Rzecznik Sądu Najwyższego powiadomił o decyzji odroczenia spotkania bez określenia konkretnego terminu oraz o przesłaniu pytań Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego do kilku instytucji, w tym do Komisji Nadzoru Finansowego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Finansowego oraz Narodowego Banku Polskiego. Przypomnijmy, o jakich pytaniach mowa:

1. W przypadku uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego/denominowanego które dotyczy sposobu określania kursu waluty obcej jest niedozwolonym postanowieniem umownym i nie wiąże konsumenta, czy możliwe jest przyjęcie, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty, który wynika z przepisów prawa?

2. Jeśli niemożliwe jest ustalenie wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu który jest indeksowany do tej waluty, czy umowa może być wiążąca w pozostałym zakresie?

3. Jeśli w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej nie można ustalić wiążącego dla stron kursu tej waluty, to czy umowa której dotyczy sprawa może wiązać strony w pozostałym zakresie?

4. Czy w przypadku nieważności/bezskuteczności umowy kredytowej, według której bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca spłacał kredyt, powstają odrębne roszczenia wynikające z tytułu nienależnego świadczenia na rzecz obu stron, czy też powstaje jedno roszczenie będące różnicą spełnionych świadczeń na rzecz tej strony, której łączne świadczenie miało wyższą wartość?

5. Czy w sytuacji nieważności/ bezskuteczności umowy kredytowej będącej wynikiem niedozwolonych postanowień w umowie, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot które zostały wypłacone z tytułu kredytu rozpoczyna się w momencie ich wypłaty?

6. Czy w sytuacji unieważnienia/ bezskuteczności umowy kredytowej, jakakolwiek strona może ubiegać się o roszczenie z tytułu zwrotu świadczenia spełnionego w wykonywaniu umowy i czy strona może żądać także wynagrodzenia za korzystanie ze środków pieniężnych przez drugą stronę?

• 6 kontrowersyjnych pytań – odpowiedzi od poszczególnych instytucji

Aktualnie większość instytucji zdążyła już odpowiedzieć na zadane im pytania, które miałyby ułatwić SN podjęcie właściwych decyzji i wykonanie odpowiednich kroków. Wyraźne stanowisko wydał KNF, którego zdaniem rosnąca liczba pozwów sądowych przeciwko bankom jest wynikiem wzrostu salda kredytu bądź rat kredytowych. Zgodnie z ich opinią, problem kredytów hipotecznych we frankach nie jest wynikiem potencjalnych klauzul abuzywnych w umowach, lecz zmiany kursu złotówki w stosunku do franka szwajcarskiego, co doprowadziło do podniesienia rat kredytowych. Konsumenci przy zawieraniu umowy z bankiem byli informowani o ryzyku kursowym i nawet bez wykształcenia w kierunku ekonomicznym powinni być jego w pełni świadomi. Ostateczne rozstrzygnięcie tej kwestii i sprawdzenie, czy informacja o ryzyku została przez bank odpowiednio przedstawiona, należy jednak do sądu. Zdaniem KNF banki nie czerpały korzyści finansowych w sytuacji, gdy frank szwajcarski umacniał się.

Swoją opinię na ten temat wydał również prezes NBP, według którego w razie unieważnienia umowy kredytowej, banki powinny być uprawnione do dochodzenia roszczenia z tytułu bezumownego korzystania z kapitału. Jednocześnie prezes podkreśla, że jest to opinia wydana z punktu ekonomicznego. Takie postrzeganie tej sprawy z pewnością nie byłoby korzystne dla frankowiczów.

Odpowiedzi na zadane pytania udzielił również Rzecznik Praw Obywatelskich. Jego zdaniem właściwym postępowaniem byłoby przeniesienie wytycznych wynikających z orzecznictwa TSUE na polski grunt. Obecnie w świetle polskiego prawa nie ma możliwości zastąpienia abuzywnej klauzuli (dotyczącej przeliczania zagranicznej waluty) prawnym przepisem. Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził, że w przypadku unieważnienia umowy kredytowej, roszczenia ze strony banku które miałyby przewyższać wysokość świadczonej kwoty kredytu powinny być uznane za niedopuszczalne. Ponadto Rzecznik wskazuje, że Sąd Najwyższy powinien zastanowić się nad kwestią wyłączenia z możliwości orzekania tych członków Izby Cywilnej, którzy zostali nieprawidłowo obsadzeni. To miałoby zapobiec późniejszemu podważeniu uchwały.

Swoje stanowisko zajął również Rzecznik Finansowy, które w sposób obszerny potwierdził swoje dotychczasowe zapatrywania na kwestie kredytów frankowych – bardzo korzystne dla kredytobiorców „frankowych”.

Wyznaczenie terminu spotkania Izby Cywilnej Sądu Najwyższego daje frankowiczom nową nadzieję na ostateczne rozstrzygnięcie spornych zagadnień i określenie jednolitego orzecznictwa w sprawach frankowych. W tym momencie trudno przewidzieć, czy spotkanie SN przyniesie korzystne dla frankowiczów rozwiązania. Na odpowiedź musimy poczekać do 2 września, kiedy planowo ma się odbyć to szczególnie ważne dla kredytobiorców wydarzenie.