Przełom w sprawie frankowiczów?

Sprawy frankowiczów wciąż są bardzo gorącym tematem. W końcu problem ten dotyczy tysięcy Polaków, dla których spłata kredytu we frankach jest nieraz ogromnym obciążeniem. Czy uchwała Sądu Najwyższego może rozstrzygnąć kluczowe kwestie związane z kredytami frankowymi? Sprawdzamy!

Przełomowe posiedzenie Sądu Najwyższego

Na 25 marca wyznaczony został termin posiedzenia Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, na którym poruszone mają być sporne zagadnienia dotyczące kredytów walutowych. Posiedzenie to zostanie zorganizowane na wniosek Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego, Małgorzaty Manowskiej. Do posiedzenia przysiądzie pełny skład Izby Cywilnej SN, a więc 26 sędziów o najwyższych kwalifikacjach.

Celem posiedzenia jest rozstrzygnięcie 6 zagadnień, które wywołują najwięcej sporów pomiędzy kredytobiorcami a bankami oraz ujednolicenie orzecznictwa polskich sądów w sprawach związanych z kredytami frankowymi. Jest to wyjątkowo ważne wydarzenie dla frankowiczów, ponieważ może ułatwić im wygrywanie spraw w sądach. Rozstrzygnięcie uzyska moc zasady prawnej i będzie wiązało wszystkie składy orzekające Sądy Najwyższego.

Sporne kwestie w sprawach kredytów frankowych

Próby rozstrzygnięcia problemów dotyczących kredytów we frankach nie przyniosły jak dotąd jednolitego i skutecznego rozwiązania. Przykładem może być propozycja wysunięta przez przewodniczącego KNF Jacka Jastrzębskiego, który zaproponował bankom zawieranie korzystnych dla obu stron ugód. Rozwiązanie to miało być atrakcyjnym rozstrzygnięciem dla banku, jak również dla kredytobiorcy. W praktyce okazało się, że oferowane przez banki ugody nie spełniały oczekiwań frankowiczów i były korzystne głównie dla instytucji finansowej. Uchwała Sądu Najwyższego ma mieć charakter kompleksowy, co pozwoli rozwiązać kwestie wywołujące najwięcej sporów, np. kwestię zasadności roszczeń banków względem kredytobiorców oraz kredytobiorców względem banków o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału (wszak, uznając takie roszczenie za dopuszczalne, zauważyć należy, iż bank również korzystał z kapitału przekazywanego mu przez kredytobiorcę – na dzień dzisiejszy niekiedy większego od tego mu udzielonego). które powinien pokryć kredytobiorca. Uchwała będzie również określała skutki prawne stwierdzenia, że umowa kredytowa zawiera klauzule abuzywne (niedozwolone).

Dodatkowo na posiedzeniu rozstrzygnięte mają być kwestie rozliczenia pomiędzy bankiem, a konsumentem w przypadku stwierdzenia nieważności umowy. Tu pojawiają się dwa odległe od siebie podejścia. Pierwsze to tzw. teoria salda, która opiera się na zasądzeniu nadpłaty (ponad wartość nominalną udzielonego kredytu) tylko jednej ze stron. Drugie podejście to teoria dwóch kondykcji która uznaje roszczenia frankowicza oraz roszczenia banku jako dwie niezależne kwestie. Zauważyć należy, iż w dniu 16 lutego 2021 r. Sąd Najwyższy podjął Uchwałę w sprawie o sygn. akt III CZP 11/20, w której wskazał, iż stronie, która w wykonaniu umowy kredytu, dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego (art. 410 §1 w związku z art. 405 k.c.) niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu.

Jednym z kluczowych zagadnień stanowiących istotny problem w licznych procesach sądowych dotyczących kredytów frankowych jest to, czy umowa może nadal obowiązywać pomimo stwierdzenia, że przeliczenia walutowe są bezskuteczne. Pojawia się również pytanie, w jaki sposób mają wyglądać rozliczenia obu stron. Innym problematycznym zagadnieniem jest przedawnienie roszczeń, gdzie w zależności od sytuacji pojawiają się różne terminy. Stworzenie jednolitego, kompleksowego systemu rozwiązującego te kwestie umożliwiłoby rozstrzyganie frankowych spraw sądowych już na pierwszej rozprawie. Pozwoliłoby to również zapobiec panującym przekonaniom, według których niektóre sądy są bardziej przychylne frankowiczom, a inne mniej.

Jakie są możliwe rozstrzygnięcia?

Nierozstrzygnięte kwestie dotyczące kredytów frankowych prowadzą do sporów pomiędzy bankami a kredytobiorcami. Każdej stronie zależy na najkorzystniejszym rozwiązaniu – banki pragną uniknąć strat finansowych, a frankowicze chcą odzyskać nadpłacone raty. Czy zbliżające się posiedzenie pomoże rozstrzygnąć te kwestie?

Najkorzystniejszym dla kredytobiorców wariantem uchwały byłoby uznanie przez sąd, że w przypadku stwierdzenia klauzuli abuzywnej w kredycie frankowym, umowa powinna bezwzględnie upaść, roszczenia banku powinny zostać przedawnione, a bank nie powinien mieć możliwości ubiegania się o wynagrodzenie od konsumenta za korzystanie z kapitału.

Zasadnicza jest kwestia, czy uchwała Sądu Najwyższego w praktyce przyniesie więcej korzyści frankowiczom, czy bankom. Pytanie to z pewnością zadają sobie obie strony – zarówno instytucje finansowe, jak i konsumenci. Ostatnie miesiące pokazały, że sądy coraz częściej są przychylne frankowiczom. Jeśli rozstrzygnięcie SN będzie korzystne dla konsumentów, może znacznie ułatwić i przyspieszyć procesy sądowe, które niekiedy ciągnęły się przez wiele miesięcy, a nawet lat. Decyzja SN będzie ważnym krokiem w drodze do ujednolicenia rozstrzygania spraw frankowych, co niewątpliwie jest dobrą wiadomością dla kredytobiorców. Wiele wskazuje na to, że frankowicze mogą liczyć na korzystne dla nich decyzje. Z pewnością jest to przełomowe wydarzenie w kwestii umów frankowych.

Chcesz sprawdzić, czy w Twojej umowie o kredyt frankowy są zawarte klauzule abuzywne i czy w związku z tym możesz ubiegać się o unieważnienie kredytu? Skorzystaj z naszej pomocy prawnej – pomożemy Ci w przygotowaniu niezbędnych dokumentów, wyjaśnimy niejasne kwestie i znajdziemy najkorzystniejsze dla Ciebie rozwiązanie!